Keyooraani Na Bhooshayanthi (కేయూరాణి న భూషయన్తి)

పద్యం:
కేయూరాణి న భూషయన్తి పురుషం హారా న చన్ద్రోజ్వలా |
న స్నానం నవిలేపనం నకుసుమం నాలం కృతామూర్థజా ||
వాణ్యేకా నమలంకరోతి పురుషం యా సంస్కృతా ధార్యతే |
క్షియన్తే ఖిల భూషణానిసతతం వాగ్భూషణం భూషణమ్ ||
తాత్పర్యం:
కిరీటాలు, భుజకీర్తులు, సూర్యచంద్రహారాలు, ఇతర నగిషీ నగలుగాని; పరిమళ భరితద్రవ్యాలతో స్నానం గాని; చందన సుగంథ వస్తువులు శరీరానికి అద్దుకోవడం వల్లగాని; సువాసనభరిత పుష్పహారాలు ధరించడం లేదా చిత్రవిచిత్ర గతులతో కురులను దువ్వుకోవడం వల్లగాని పురుషోత్తమునికి అలంకారాలుగా అందాన్నివ్వవు. శాస్త్ర సంస్కారం చేత మధురమైనట్టి వాక్కు ఒక్కటే అతనికి గొప్ప అలంకారమై ప్రకాశిస్తుంది. బంగారం వెండి రత్నాభరణాలు నశిస్తాయి కాని, వాక్కు అనే అలంకారం ఎన్నటికీ వాడిపోనిది.

మనిషికి నిత్యమైన సత్యమైన అతని వాక్కే. కనుకనే ” మాటల చేత మాన్నన పొందవచ్చు ” అంటారు. ఓ వ్యక్తి యొక్క సామాజిక అస్తిత్వ ఉత్ధాన పతనాలకు అతని మాటతీరు, భావాలను పలికింప చేసే విధానమే ప్రధానకారణమై ఉంటుంది.

ప్రియంగా మాట్లాడితే ఎదుటివారు సంతోషిస్తారు. మధురమైన వాక్కు మనుషుల హృదయాలను వశీభూతం చేసుకుంటుంది.
పెదవులపై చిరునవ్వు చెరగకుండా పలికే మృదూక్తి విశ్వాన్ని సైతం జయిస్తుంది.
” వాఙ్మాధుర్యాత్ న్యాసదస్తి ప్రియత్వం |
వాక్పారుష్యాచ్చ ఉపకారోపినేష్టః || ”
అన్నారు. మానవునికి ఖేదం – మోదం అతని వచోరచనా శిల్పం పైనే ఆధారపడి ఉంటుందనటంలో అతిశయ
.